Verliefd zijn is goed voor je gezondheid

Uit onderzoek blijkt dat verliefd zijn goed is voor je gezondheid en je bovendien minder gevoelig maakt voor pijn.

Het raadsel van de liefde is zo oud als de vonk tussen de eerste mensen die ooit in een grot het oog op elkaar lieten vallen.

Waarom hebben we lief?

De eerste jagers en verzamelaars zochten waarschijnlijk elkaars gezelschap om niet in eenzaamheid te verhongeren. Gedurende vele duizenden jaren waren praktische overwegingen (zoals status, rijkdom, het aantal koeien van haar familie) veel belangrijker om een partner te kiezen dan zoiets vaags als de romantiek.

Sindsdien is er veel veranderd. We zijn op iedere mogelijke manier op zoek naar de overspringende vonk. Tegenwoordig is liefde ‘big business’ – denk aan dating sites, liefdesliedjes, liefdesromans, soaps, Hallmark, enz. Maar als jij denkt dat al die belangstelling voor de liefde overdreven is, denk er dan nog eens goed over na.

Volgens de gerenommeerde relatietherapeut en onderzoeker Dr. Sue Johnson, is het verlangen naar die explosieve, schreeuw-het-van-de-daken, knie-knikkende relatie met een ander mens eigenlijk de voornaamste drijfveer van onze soort. We zijn instinctief geneigd om hechte relaties met anderen aan te gaan – relaties die meetbaar ons leven kunnen verbeteren.

In haar boek “Love Sense: The Revolutionary New Science of Romantic Relationships,” beschrijft Dr. Johnson een aantal fascinerende onderzoeken, die de gunstige effecten van de liefde verklaren. Vergeet het percentage echtscheidingen en teleurgestelde mensen – de vonk blijkt telkens een behoorlijk belangrijke factor te zijn.

1. Liefde vermindert onze fysieke waarneming van pijn en bedreiging

In een baanbrekend experiment, bracht Dr. Jim Coan van de Universiteit van Virginia een aantal gelukkig getrouwde vrouwen bij elkaar en er werd van hen een MRI-scan gemaakt. In plaats van alleen het tonen van statische, structurele beelden van de hersenen, meet deze MRI-scanner welke gebieden in de hersenen ‘oplichten’, wanneer een persoon wordt blootgesteld aan verschillende prikkels.

Eenmaal in de scanner, werden aan de vrouwen foto’s getoond van x-en en kleine cirkels. Ze kregen te horen, dat als ze een x zagen, er een kans van 20% was dat ze een elektrische schok in hun enkels zouden krijgen. Na iedere schok werd gemeten hoeveel pijn de schok had veroorzaakt.

De vrouwen werden óf alleen geconfronteerd met de dreiging van de schok, óf een vreemde hield hun hand vast óf hun echtgenoot hield hun hand vast.
Als ze alleen in de scanner waren en een x zagen, gingen allerlei alarmbellen af in hun hersenen. Ze waardeerden de daaropvolgende schokken als zeer pijnlijk. Vervolgens nam het onderzoek een fascinerende wending. De aanwezigheid van onbekenden verminderde hun gevoelens van alarm en pijn, hoewel de schokken van dezelfde sterkte waren. En wanneer hun echtgenoten aanwezig waren, reageerden hun hersenen nauwelijks op de dreiging van de x en beoordeelden ze de schokken slechts als ongemakkelijk.

Op neurobiologisch niveau zorgt liefde ervoor dat we ons veilig voelen.
“Het helpt ons omgaan met onze pure existentiële angsten, dat we kleine kwetsbare mensen zijn in een hele grote harde wereld ,” zegt Dr. Johnson.

2. Liefdevol contact in een zeer vroeg stadium van het leven komt de emotionele ontwikkeling ten goede

De slogan in de evolutionaire psychologie is niet langer de “survival of the fittest”, maar de “survival of the most nurtured.”

Psycholoog Michael Meaney van de McGill Universiteit in Montreal deed een onderzoek, waaruit bleek dat ratten die als pups intensief en met veel likken werden verzorgd beter bestand waren tegen gevaar en angst dan de ratten die minder liefdevol waren verzorgd.

Deze zeer goed verzorgde ratten bleven kalm, zelfs toen de onderzoekers ze in een jerrycan met water lieten vallen. De ratten registreerden ook lagere niveaus van stresshormonen dan de verwaarloosde groep.

3. Liefdevol contact in de kindertijd kan de slechte genen “uitschakelen”

De geneticus Danielle Dick van de Virginia Commonwealth Universiteit verzamelde DNA van 400 tieners, die vanaf de geboorte zijn gevolgd. Zij analyseerden hun genetische profielen ten aanzien van een variant in een gen genaamd CHRM2, dat wordt geassocieerd met alcoholafhankelijkheid, asociaal gedrag en depressie.

De tieners met de variant, die afstandelijke, weinig betrokken ouders hadden, vertoonden het meest ongewenste gedrag – geweld en criminaliteit. Maar de tieners met de variant, die meer betrokken, verzorgende ouders hadden vertoonden minder van dergelijke problemen.

Deze resultaten zijn vergelijkbaar met vele andere onderzoeken en bevestigen dat levenservaring de genexpressie kan beïnvloeden, en dat liefdevolle zorg in de kinderjaren van grote invloed kan zijn op het verdere verloop van het leven.

4. Liefde kan beschermen tegen verslaving

Uit onderzoek aan de Duke Universiteit blijkt dat jonge ratten die veel liefdevolle aanraking ontvingen van hun moeder hogere hersenniveaus hadden van interleukine-10, een molecuul dat een verlangen naar morfine onderdrukt.

Uit een soortgelijk onderzoek bleek dat veldmuizen, die monogaam leefden, minder reageerden op de belonende effecten van amfetamine in de hersenen.

5. Als je je veilig voelt in een liefdevolle relatie, sta je meer open voor de wereld om je heen

Psycholoog Barbara Fredrickson van de Universiteit van Michigan voerde een experiment uit, waarbij ze mensen vroeg om video’s te bekijken met drie verschillende emoties: een blije, een boze en angstige en een neutrale emotie. Vrijwilligers moesten zich verplaatsen in een situatie, en na afloop werd gevraagd wat zij vervolgens wilden gaan doen.

Degenen die hadden gekeken naar blije clips, bedachten meer en gevarieerde activiteiten om te ondernemen, dan degenen die hadden gekeken naar angstige clips.
Positieve emoties stimuleren ons om deel te nemen in de wereld, en er zijn niet veel ervaringen die ons zoveel vreugde geven als een liefdevolle relatie.
“We zijn veel meer zelfverzekerd als iemand ons steunt ,” verklaart Dr. Johnson.

6. Liefde kan je immuunsysteem beschermen

De resultaten van een onderzoek uitgevoerd door de psychiater Janice Kiecolt-Glasser tonen aan dat het immuunsysteem van onlangs gescheiden vrouwen minder goed functioneerde in vergelijking met getrouwde vrouwen.

Dr. Johnson geeft aan dat getrouwde patiënten die een coronaire bypassoperatie hebben ondergaan, een drie keer grotere kans hebben om na 15 jaar nog in leven te zijn dan hun ongehuwde tegenhangers.

Sommige psychologen, zoals Bert Uchino van de Universiteit van Utah, gaan zelfs zover door te stellen, dat een liefdevolle relatie meer waardevol is dan een dieet of lichaamsbeweging voor het in stand houden van een goede gezondheid.

7. Liefde kan je helpen om beter om te gaan met pijnlijke emoties

Dr. Johnson identificeert drie verschillende stijlen van hechting: veilig, angstig en vermijdend. Degenen die een veilige relatie hebben met hun partner, zegt ze, “hebben een gevoel in hun lijf dat hun partner er voor hen is. Veiligheid is een intens gevoel van vertrouwen en zekerheid dat je belangrijk bent voor iemand en dat hij er voor je zal zijn wanneer je hem nodig hebt.”

Angstig gehechte mensen, daarentegen, maken zich zorgen dat ze niet belangrijk genoeg zijn voor de ander en zoeken daarom constant geruststelling. Mensen met een vermijdende hechting voelen zich ongemakkelijk afhankelijk van de ander en verzetten zich om zich open te stellen voor hun partner.

Uit een hersenscan-onderzoek uitgevoerd door psycholoog Omri Gillath van de Universiteit van Kansas bleek, dat vrouwen die een veilige hechting hadden met hun partner beter waren toegerust om moeilijke emoties als verdriet en verlies te verwerken, dan vrouwen van wie de hechting angstig of vermijdend was.

Wanneer de veilig gehechte vrouwen werden geconfronteerd met emotioneel verontrustende scenario’s, vertoonde het hersengebied dat verdriet verwerkt minder activiteit.

8. Liefde kan een bron zijn van niet alleen goede seks, maar ook blijvende passie

Volgens het stereotype, wordt seks tussen partners met een langdurige relatie saai en routinematig. Maar dat hoeft niet altijd de werkelijkheid te zijn.

Hoe meer we emotioneel verbonden zijn, zegt Dr. Johnson, des te meer we seksueel verbonden zijn. Een veilige relatie kan leiden tot meer intimiteit en avontuurlijkheid.

Uit het onderzoek van socioloog Edward Lauwmann naar seks in Amerika, kwam naar voren dat mensen met een langdurige gelukkige relatie meer seks hebben en er meer van genieten dan singles. Dit sluit aan bij diverse hechtingsonderzoeken van psychologen, zoals Deborah Davis van de Universiteit van Nevada, die aantonen dat geliefden met een stabiele liefdesrelatie meer bereid zijn om seksueel te experimenteren en ook meer genieten van seks dan degenen van wie de relatie minder hecht is.

9. Met hulp kunnen zelfs beschadigde relaties worden hersteld

Dr. Johnson is één van de grondleggers van Emotionally Focused Therapy (EFT), die “mensen helpt om te gaan met hun sterkste emoties – vooral hun verlangens, behoeften en angsten.”

Partners die deelnemen aan EFT en leren om elkaars signalen te begrijpen en erop te reageren, ondergaan daadwerkelijk meetbare veranderingen in hun hersenen.
Tijdens een recent belangrijk onderzoek, werkte Dr. Johnson samen met Dr. Jim Coan aan een variatie op zijn schokonderzoek. In plaats van gelukkig getrouwde vrouwen uit te nodigen om deel te nemen aan het onderzoek, vonden ze vrouwen die geen veilige relatie hadden met hun partners.

Deze vrouwen werden gescand in een MRI-scanner en kregen dezelfde schokken als in het oorspronkelijk onderzoek – alleen, met een onbekende of met hun echtgenoot. De alarmsignalen in hun hersenen waren iets minder heftig in aanwezigheid van een onbekende ten opzichte van de situatie dat zij alleen waren in de MRI-scanner. Maar in tegenstelling tot de groep van gelukkig getrouwde vrouwen, hand in hand met hun echtgenoot, was er weinig of geen verandering waar te nemen van een afname van de gevoelens van alarm en pijn.

Vervolgens werd het onderzoek herhaald nadat de partners 20 sessies van EFT hadden gevolgd. Op het moment dat de vrouwen samen waren met hun echtgenoot, werd het hersengebied dat emoties reguleert – de prefrontale cortex – zelfs niet geactiveerd als reactie op de alarmsignalen. En wanneer de vrouwen een schok werd toegediend, waardeerden zij de pijn alleen als ongemakkelijk, net als de groep gelukkig getrouwde vrouwen uit het oorspronkelijke onderzoek.

“Ik had nooit verwacht een dergelijk gebrek aan activering te zien in de hersenen van deze vrouwen,” zegt Dr. Johnson. “Maar het wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de impact (van een veilige relatie) absoluut enorm groot is.”

10. Op de lange termijn kunnen we vertrouwen op de liefde

Het is niet perse waar dat mensen zijn voorbestemd voor meer wisselende contacten of dat een monogame passie gedoemd is te verschrompelen na verloop van tijd.
Uit het meest recente onderzoek van Dr. Johnson bleek, dat partners die een hechtere en meer veilige relatie kregen als gevolg van de therapie, de tevredenheid met hun seksleven eveneens was toegenomen. Uit een vervolgonderzoek na twee jaar bleek dat ze nog steeds dezelfde passie voelden.

Het onderzoek naar seks en hechting dat Dr. Johnson samenvat in haar nieuwe boek vertelt een duidelijke boodschap: Er zijn vele prachtige redenen om van de liefde te houden.

Kira Peikoff is een freelance journalist die schrijft over wetenschap, gezondheid en samenleving. Zij is de auteur van “No Time To Die”, een thriller over een meisje dat op mysterieuze wijze stopt met ouder worden. Het is nu beschikbaar in de voorverkoop, en zal op 2 september 2014 worden gepubliceerd. Maak contact met haar op Facebook of tweet haar @ KiraPeikoff.

Zaterdag, 15 maart 2014 (www.salon.com)